Şeyhoğlu Mustafa Kimdir?

Şeyhoğlu Mustafa 14. Yy’da Germiyan bölgesi (Kütahya)’da yetişmiş olan şairlerin arasında yer almaktadır. Gerçek adı Mustafa olan Şeyoğlu Mustafa, Kenzül Kübera eserinde eseri yazdığı zamanlar 62 yaşında olduğunu belirtmekte eser 1401 yılında yazıldığı için de Şeyhoğlu Mustafanın 1340’da doğduğu söylenebilmektedir. Germiyan sarayında deftarlık ve nişancılık görevleri yapan Şeyhoğlu Mustafanın daha sonra Yıldırım Beyazid’e intisap etmiş ve Osmanlı sarayında bulunmuştur.

Nerede öldüğü, ne zaman öldüğü, mezarının nerede bulunduğu bilinmemekle beraber 1414 yılına yakın bir zaman diliminde vefat ettiği tahmin edilmektedir. Eserlerinde genellikle Şeyhoğlu mahlasını kullansa da İbni Şeyhi, Sadrüddin, Şeyhoğlu Sadrüddin mahlaslarını da kullanmıştır. Türkçenin inceliklerine vakıf olan Şeyhoğlu Mustafa devrin şairlerinden Nesimiden sonra ikinci sırada karşımıza çıkmaktadır. Arapça, Farsça, eski kültür hakkında derin bilgiye sahip olan Şeyhoğlu Mustafa dil bilinci ile eser vermiş bir şairdir. Farsçanın ana kaynaklarına vakıf olan Şeyhoğlu Mustafa Kenzül Kübera isimli eserinde toplumun aksaklıklarını tenkit etmiştir.

Tercüme eser yazarak yazmaya başlayan Şeyhoğlu Mustafa, eserlerinde öğretici bir yanla ön plana çıkar. Dil ile ilgili görüşlerini Hurşid name eserinde dile getiren Şeyhoğlu Mustafa, işlnemiş nesirleriyle Sinan Paşa’nın öncüsüdür. Onun bazı şiirleri 16.yy şiirlerini aratmayacak niteliktedir. Nazım tekniğini oldukça iyi bilen Şeyhoğlu Mustafa, Türkçenin yapısına aykırı olan “ki” ekli cümlelere az yermiştir. Bu da onun şiirlerine akıcılık kazandırmıştır. Eserlerinde Türkçe kelimelere, atasözü, deyimlere sıkça yer veren Şeyhoğlu Mustafa, iktibas yapmayı çok tercih etmemiş lakin ayet ve hadislerin tercümesini vermiştir. Kısa cümleler tercih etmesi eserlerine telif özelliği kazandırmıştır. Ele aldığı aşk konusunu gönülden işlemiştir. 1 manzum 3 mensur eseri bulunmaktadır. Hurşidname (manzum), Marzuban-name(tercüme), Kabusname (tercüme), Kenzül Kübera (mensur), Mehekkül Ulema (mensur) adında eserleri vardır.